اعتکاف، دری به سوی بهشت
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۱۰۷۷۳
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مازندران، اعتکاف، اقامت در مسجد برای مدتی مشخص (دست‌کم سه روز) همراه با روزه است. ارکان این عبادت، ماندن در مسجد و روزه است و عبادت یا عمل خاص دیگری برای آن تعیین نشده است. نحوه اقامت و یا خروج از مسجد، احکام و شرایطی دارد که در کتاب‌های فقهی بیان شده است.
اعتکاف زمان مخصوصی ندارد، اما در روایات بهترین زمان برای اعتکاف، ماه رمضان، به‌ویژه دهه سوم آن بیان شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
معنای لغوی و اصطلاحی
اعتکاف از ماده «عکف» در لغت به معنای اقبال و روی آوردن به چیزی و بزرگداشت آن است که در قرآن مجید نیز در مواردی در این مفهوم به کار رفته است. همچنین از همین ماده در قرآن، «عاکف» به معنای ساکن و مقیم (حج،۲۵) و نیز «معکوف» در مفهوم ممنوع و بازداشته شده (فتح،۲۵) کاربرد یافته است.
اعتکاف در شرع، التزام به توقف و درنگ در مسجد به قصد قربت است. در فقه اسلامی به توقّف سه روز یا بیشتر در مسجد به قصد قربت و با اعمال و شرایط مخصوص، اعتکاف، و به شخص به جا آورنده آن مُعتَکِف گویند.
در اصطلاح متصوفه و بزرگان
در اصطلاح سالکان و متصوفه، اعتکاف، فارغ و تهی ساختن دل از اشتغالات دنیوی و تسلیم کردن نفس به مولا است.
علامه مجلسی حقیت اعتکاف را روی آوردن بنده به اطاعت از خدواند و پایبندی به مراقبت دانسته است. وی همچنان کمال اعتکاف را در وقف کردن دل و عقل و اعضای بدن بر انجام عمل صالح و پرهیز از غفلت و مقید ساختن خویش به انجام دستورات الهی و تحقق اراده او و دور ساختن غیر خدا از همه وجود خویش دانسته است.
اعتکاف یعنی خود را محبوس کردن در یک مکان محدود و ایجاد محدودیّت در خود برای اینکه خلوتی در دل به وجود بیاید که انسان بتواند فرصت ارتباط صمیمی و خالص با خدای عالَم را پیدا کند و عبادتی است که جنبه‌ی ریاضت دارد. ریاضت‌هایی که انسان با طوع و رغبت بر خود تحمیل می‌کند تا درون خود را، معنویّت خود را، دل خود را ارتقا ببخشد.سابقه اعتکاف
با اینکه مسلمانان روش اعتکاف را از سنت پیامبر (ص) فراگرفتنداما پیش از اسلام و از جمله در میان عرب، آیینی نزدیک به اعتکاف وجود داشته است؛ از جمله می‌توان به روایتی با این مضمون اشاره کرد که خلیفه دوم به حضرت رسول (ص) گفت: در دوران جاهلیت نذر کرده بودم شبی را در مسجد الحرام اعتکاف کنم و حضرت فرمود تا به نذر خود وفا کند.
اعتکاف پیامبر
از اینکه پیامبر اکرم (ص) پیش از هجرت در مسجد الحرام اعتکاف کرده باشد اطلاعی در دست نیست، ولی در مدینه نخست در دهه اول رمضان، سال بعد در دهه دوم، و پس از آن در دهه سوم در مسجد معتکف می‌شدند و برای آن حضرت چادری در مسجد برپا می‌شد.
امروزه در مسجد النبی در سوی شرقی ستون توبه استوانه‌ای به نام سریر (تخت) قرار دارد که نخستین ستون از سوی قبله و پیوسته به دیواره غربی حجره پیامبر (ص) است وجه نامگذاری این ستون به سریر (تخت) از آن رو است که پیامبر (ص) در روزهای اعتکاف، تختخواب یا بستر خود را (که از برگ و چوب نخل یا حصیر بود) کنار آن جای می‌داد و به اعتکاف می‌پرداخت و هنگام استراحت بر آن می‌آرمید.
جنگ بدر در ماه رمضان اتفاق افتاد و پیامبر اسلام در آن سال نتوانست اعتکاف برود، به همین جهت، ایشان در سال بعد، بیست روز از ماه رمضان را معتکف شد؛ ده روز برای همان سال و ده روز قضای سال پیش. زمان اعتکاف
برای اعتکاف زمان مخصوصی معین نشده است، ولی براساس روایات، پیامبر (ص) در ماه رمضان اعتکاف می‌کرد. از همین رو، بهترین زمان برای اعتکاف، ماه رمضان، خاصه دهه سوم آن، دانسته شده است. امروزه در ایران سنت اعتکاف به‌ویژه در ایام البیض (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵) رجب رواج دارد.
مدت اعتکاف
مدت اعتکاف نزد امامیه نباید از ۳ روز کوتاه‌تر باشد و اگر اعتکاف مستحب باشد، معتکف می‌تواند آن را قطع کند مگر در پایان روز دوم که واجب است آن را ادامه دهد یعنی روزهای دیگر واجب می‌شود. مراد از ۳ روز از آغاز طلوع فجر روز اول تا غروب روز سوم است. به نظر مالک بن انس و شافعی معتکف باید پیش از غروب آفتاب در محل اعتکاف حاضر شود تا از آغاز شب در آنجا باشد.
مکان اعتکاف
در روایاتی اعتکاف را خاص مسجد الحرام، مسجد النبی در مدینه و دو مسجد کوفه و بصره شمرده‌اند، اما روایاتی نیز وجود دارد که در آن‌ها اعتکاف در مسجد جامع یا مسجدی که امامی عادل در آن نماز جمعه یا جماعت خوانده باشد، روا شمرده شده است. از این رو، در بین فتاوای مختلفی در این زمینه وجود دارد.
نزد فقیهان متقدم، اختصاص جایگاه اعتکاف به مساجد چهارگانه غلبه داشته است، اما در سده‌های بعد این محدودیت تردید برانگیز شده است، چنانکه شهید اول و شهید ثانی گفته‌اند اینکه اعتکاف را فقط به مساجد اربعه منحصر کنیم سخنی ضعیف است. برخی از فق‌ها نیز اعتکاف در غیرمساجد اربعه را با قصد رجا و احتمال مطلوبیت به طور عام تجویز کرده‌اند. در عصر حاضر بیشتر فق‌ها برگزاری اعتکاف در مساجد جامع و برخی دیگر از مساجد مهم شهر‌ها را مجاز می‌شمارند.شرط روزه بودن
طبق فقه امامیه، روزه از ارکان اعتکاف است و فرد در ایام اعتکاف باید روزه بگیرد؛ بنابراین، کسی که نمی‌تواند روزه بگیرد، مانند مسافر، مریض و زن حایض یا نفساء و کسی که عمداً روزه نگیرد، اعتکافش صحیح نیست. با توجه به اینکه روزه‌گرفتن در روزهای عید فطر و عید قربان حرام است، اعتکاف در این روز‌ها یا دو روز قبل از عید به طوری که روز سوم آن عید باشد صحیح نیست. لازم نیست روزه مخصوص اعتکاف باشد، بلکه هر روزهای مانند روزه قضا یا نذری کافی است.
خارج نشدن از مسجد
در مدت اعتکاف، خروج از مسجد تنها در حد پرداختن به اموری خاص جایز است. مصالح عامی همچون اقامه نماز جمعه، تشییع جنازه، اقامه شهادت و عیادت بیمار، و یا رفع نیاز‌های شخصی، چون تهیه خوراک لازم و قضای حاجت از مصادیق این موارد شمرده شده است. در موارد مجاز نیز معتکف نباید در جایی بنشیند و تا حدی که ممکن است نباید در سایه راه برود.
محرمات
در اعتکاف چند چیز از جمله مباشرت جنسی حتی در حد بوسیدن همسر، استفاده از عطر، مشاجره و جدال درباره امور دنیوی و نیز خرید و فروش، مگر برای رفع حاجت بر شخص معتکف حرام می‌شود.
ارتکاب برخی از محرمات علاوه بر باطل کردن اعتکاف موجب کفاره نیز می‌گردد. کفّاره اعتکاف بنابر اقوى همانند کفّاره ماه رمضان است یعنى گرفتن شصت روز روزه، و یا سیر کردن شصت فقیر. ولى احتیاط مستحب آن است که همچون کفّاره ظهار عمل کند.
۲۵۰ مسجد مازندران آماده برگزاری مراسم معنوی اعتکاف
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران گفت: ۲۵۰ مسجد تاکنون برای برگزاری مراسم معنوی اعتکاف در استان آماده شده است.
حجت الاسلام شریف تبار افزود: علاوه بر این ۱۲ اعتکاف دانش آموزی و ۶ اعتکاف دانشجویی برنامه ریزی شده که شمار آن افزایش خواهد یافت.
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران با اشاره به طرح مبلغ معتکف در استان گفت: شمار مبلغان معتکف در اعتکاف‌های دانش آموزی و دانشجویی بیشتر خواهد بود و در تلاش داریم در جریان بستر اعتکاف، جریان نیایش و مناجات را احیا کنیم.
عباس نواییان و گزارشی درباره اعتکاف:
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۱۰۷۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ببینید | با چالش ٢١ روزه حذف قند، می‌توان لاغر شد؟
265 33
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1898534
منظور از «خانم بازیگر» در اعترافات تتلو که بود؟